ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ Π.Ε ΑΙΓΑΛΕΩ

Εκπαιδευτικό υλικό για την 17η Νοέμβρη

Αφιέρωμα στην εξέγερση του Πολυτεχνείου, την επτάχρονη δικτατορία, τον αντιδικτατορικό αγώνα και τη μεταπολίτευση.

1. Η ΧΟΥΝΤΑ ΚΑΙ ΤΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

Α) ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΙ ΕΦΗΒΟΥΣ

1. «Μιλώ στα παιδιά μου για τη χούντα και το Πολυτεχνείο», Ολύμπιος Δαφέρμος, εκδ. ΤΟΠΟΣ – για παιδιά 9+ ετών (έκδοση 2023). Μέσα από τον διάλογο ενός πατέρα με τα παιδιά του το βιβλίο αυτό επιχειρεί να μιλήσει στους νέους για τη χούντα και το Πολυτεχνείο με τρόπο απλό και κατανοητό. Αναδεικνύει την εγκληματική φύση της δικτατορίας 1967-1974, η οποία φυλάκιζε, έδερνε, βασάνιζε, εξόριζε και ενίοτε δολοφονούσε κάθε άνθρωπο που διαφωνούσε μαζί της ή που νόμιζε ότι διαφωνεί. Προβάλλει, επίσης, την ειρηνική αντίσταση των φοιτητών εναντίον του βίαιου και απάνθρωπου αυτού καθεστώτος και την κορύφωσή της, που ήταν η εξέγερση του Πολυτεχνείου. Η αντίσταση εναντίον ενός καταστροφικού και ολοκληρωτικού καθεστώτος, το οποίο καταργεί τη δημοκρατία και στερεί την ελευθερία από τους πολίτες του, θέλει τόλμη, αξιοπρέπεια και ανιδιοτέλεια. Είναι μια ηθική στάση που απαιτεί κοινωνική ευαισθησία και διαπνέεται από αίσθηση ελευθερίας. Οι φοιτητές πάλεψαν για τα ανθρώπινα δικαιώματα όλων των πολιτών της πατρίδας μας. Πάλεψαν για ένα καλύτερο μέλλον. Ανάμεσα σε αυτούς και ο συγγραφέας του βιβλίου….
2. «Οι πελαργοί θα ξανάρθουν», Μαρούλα Κλιάφα, εκδ. ΚΕΔΡΟΣ
3. «Τα γενέθλια», Ζωρζ Σαρρή, εκδ. ΠΑΤΑΚΗ
4. «Κάτω από την καρδιά της», Βούλα Μάστορη, εκδ. ΠΑΤΑΚΗ
5. Η κυρά Δημοκρατία, Κωνσταντίνα Αρμενιάκου, Κέδρος, 2006
6. Ντενεκεδούπολη, Ευγενία Φακίνου, Κέδρος, 1999
7. Το ξεχασμένο συρτάρι, Κατερίνα Μουρίκη, Άγκυρα, 2006
8. Κάτω από την καρδιά της, Βούλα Μάστορη, Εκδόσεις Πατάκη, 1996
9. Η εξέγερση του Πολυτεχνείου, Φίλιππος Μανδηλαράς, Παπαδόπουλος, 2012
10. Η σοφή ελιά Δημοκρατία, Ειρήνη Καμαράτου – Γιαλλούση, Μίλητος, 2006
11. Στο δάσος,  Σοφία Ζαραμπούκα, Κέδρος
12. Λίγα γαρύφαλλα για το Πολυτεχνείο, Κατερίνα Μουρίκη
13. Η σφεντόνα του Δαβίδ, Παντελής Καλιότσος, Εκδόσεις Πατάκη, 2001
14. Οι πελαργοί θα ξανάρθουν, Μαρούλα Κλιάφα, Κέδρος, 1990
15. Τα μαγικά μαξιλάρια, Ευγένιος Τριβιζάς, Εκδόσεις Πατάκη, 1996

Β) ΓΙΑ ΕΝΗΛΙΚΕΣ

1. «Όλη νύχτα εδώ», Ιάσονας Χανδρινός, εκδ. ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ, τόμος «προφορικής ιστορίας» με μαρτυρίες από τους συμμετέχοντες στη χούντα και στο Πολυτεχνείο
2. «Η γέννηση του νεοφασισμού στην Ελλάδα», Γιάννης Κάτρης, εκδ. ΠΑΠΑΖΗΣΗ
3. «ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ 1973-Το αίμα το αδικαίωτο ποτέ δεν ησυχάζει», Ιερώνυμος Λύκαρης, εκδ. ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ(έκδοση 2023), έρευνα για την έκταση της χουντικής καταστολής στο Πολυτεχνείο
4. «Το Πολυτεχνείο έξω από το Πολυτεχνείο-Οι αφανείς ήρωες της εξέγερσης», Λεωνίδας Καλλιβρετάκης, εκδ. ΘΕΜΕΛΙΟ(έκδοση 2023), έρευνα για τη λαϊκή συμπαράσταση στους εξεγερμένους φοιτητές του Πολυτεχνείου
5. «Η εξέγερση του Πολυτεχνείου-Μία ξεχασμένη κατάθεση», Σταύρος Λυγερός, εκδ. ΠΑΤΑΚΗ,
6. «Δεν αδειάζουμε να πεθάνουμε», Δημήτρης Παπαχρήστος, εκδ. ΤΟΠΟΣ(έκδοση 2023)
7. «Το μελάνι φωνάζει», τόμος Α-Η 17^η Νοέμβρη 1973 στην Ποίηση, Ηλίας Γκρης, εκδ. Η ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ,( 77 διανοούμενοι και ποιητές, όπως Γιάννης Ρίτσος, Μανόλης Αναγνωστάκης, Λένα Παππά, Τάσος Λειβαδίτης και άλλοι καταθέτουν τα ποιήματα τους, που εμπνεύστηκαν από το Πολυτεχνείο το 1973.)
8. «Το μελάνι φωνάζει», τόμος Β-Η 17^η Νοέμβρη 1973 στην Πεζογραφία, Ηλίας Γκρης, εκδ. Η ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ,(Αποσπάσματα από λογοτεχνικά βιβλία 42 λογοτεχνών και διανοουμένων, όπως η Έλλη Αλεξίου, η Ζωρζ Σαρρή, ο Βασίλης Βασιλικός, η Μάρω Δούκα, η Λιλή Ζωγράφου και άλλοι.)
9. «Θάνατοι στη Χούντα», Δημήτρης Βεριώνης, εκδ. ΤΟΠΟΣ(έκδοση 2024)

50 χρόνια μετά την πτώση της χούντας για πρώτη φορά παρουσιάζονται λεπτομερώς όλες οι περιπτώσεις των θανάτων που συνδέθηκαν με το καθεστώς. Θάνατοι λόγω αντιδικτατορικής δράσης, “αυτοκτονίες”, “ατυχήματα”, “ασθένειες”, “εξαφανίσεις”. Θάνατοι συνεπεία κακουχιών από τις εξορίες και πολυάριθμες ακόμα φημολογούμενες περιπτώσεις ανώνυμων και επώνυμων προσώπων παρουσιάζονται αναλυτικά σε αυτή την πολυετή, προσωποκεντρική έρευνα. 247 κατονομασμένες περιπτώσεις θανάτων για τους οποίους ευθυνόταν ή κατηγορήθηκε το καθεστώς και οι κύκλοι του. Πάνω από 250 συνεντεύξεις οικείων προσώπων, 290 φωτογραφίες, άγνωστα ή δημοσιευμένα αρχεία και μαρτυρίες αποτυπώνουν για πρώτη φορά τις ιστορίες των θυμάτων της χούντας, συνολικά και εξατομικευμένα. Η ιστορική αλήθεια αναζητά τις πραγματικές της διαστάσεις μέσα στις ανείπωτες προσωπικές μαρτυρίες και βιώματα, στα “ψιλά γράμματα” και σε όσα αφέθηκαν στη σιωπή. Διερευνώνται υποθέσεις γνωστές ή κρυμμένες στην αφάνεια που περιμένουν να δικαιωθούν από την ιστορική μνήμη. Με την έρευνα αυτή επιστρέφουμε στους ανθρώπους που τους χρωστάει η Ιστορία. Αυτή ήταν η ζωή τους και αυτός ο θάνατός τους.

Γ) ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΤΑΠΟΛΙΤΕΥΣΗ

1. Βασίλης Λιόσης, ΜΙΣΟΣ ΑΙΩΝΑΣ ΑΠΟ ΤΗ ΜΕΤΑΠΟΛΙΤΕΥΣΗ: ΟΡΙΣΜΟΣ, ΠΕΡΙΟΔΟΛΟΓΗΣΗ, ΚΟΜΒΙΚΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ, ΤΑΣΕΙΣ, ΧΡΟΝΟΣΕΙΡΕΣ, ΑΠΟΤΙΜΗΣΕΙΣ, εκδ. ΚΨΜ.

Έχει περάσει μισός αιώνας από το 1974, δηλαδή από την πτώση της χούντας και τη μετάβαση σε μια κατάσταση αστικοκοινοβουλευτικής δημοκρατίας. Η έννοια της Μεταπολίτευσης έκτοτε έχει χρησιμοποιηθεί κατά κόρον.

Πώς νοηματοδοτείται, όμως, αυτή η λέξη; Συμφωνούν όλοι στο περιεχόμενο που της δίνουν; Πότε σημειώνεται ο τερματισμός της Μεταπολίτευσης; Πώς περιοδολογούνται αυτά τα 50 χρόνια;

Ποιες  οικονομικές, πολιτικές, ιδεολογικές και κοινωνικές τάσεις καταγράφονται στη συγκεκριμένη περίοδο και ποια τα κύρια πολιτικά γεγονότα της; Σε ερωτήσεις όπως οι παραπάνω επιχειρεί να απαντήσει το ανά χείρας βιβλίο. Για την καλύτερη αποτύπωση των τάσεων παρατίθενται εκατοντάδες διαγράμματα και πίνακες που οπτικοποιούν τις διαφαινόμενες τάσεις. Η συζήτηση για τη Μεταπολίτευση έχει ξεκινήσει πολύ πριν τη συμπλήρωση του μισού αιώνα. Οι οπτικές δεν ταυτίζονται. Η δική μας θεώρηση είναι πάντα υπό την οπτική γωνία του κόσμου της εργασίας, της προοδευτικής διανόησης και των καταπιεσμένων. Αν, λοιπόν, το βιβλίο προκαλέσει έναυσμα συζήτησης σε αυτόν τον κόσμο, τότε κάτι, έστω μικρό, θα έχει επιτύχει.

2. ΜΕΤΑΠΟΛΙΤΕΥΣΗ- ένα βολικό «τέρας» –  Διονύσης Ελευθεράτος – εκδόσεις ΤΟΠΟΣ

Η γεννημένη προ πεντηκονταετίας Μεταπολίτευση φαντάζει γρίφος. Δημοσιολόγοι διαφωνούν για το πότε εξέπνευσε, αλλά και για το πόσο ζωντανά παραμένουν τα “καταπιστεύματά” της. Πολιτικοί των δύο κομμάτων (ΠΑΣΟΚ, ΝΔ) τα οποία γεννήθηκαν μαζί της και κυριάρχησαν σε όλη -ή σχεδόν- τη διάρκειά της τη στηλιτεύουν, ως συνολικά επιζήμια περίοδο. Κάποτε αυτό το έκανε μόνον η Ακροδεξιά. Στην πραγματικότητα αφορίζουν τον ριζοσπαστισμό που αναπτύχθηκε στην κοινωνία κατά τη Μεταπολίτευση (κυρίως την πρώιμη) κι άσκησε πολλαπλές επιδράσεις. Ο αφορισμός αυτός λειτουργεί και ως φύλλο συκής, πίσω από το οποίο πασχίζουν να κρυφτούν οι συνέπειες των επιλογών της οικονομικής ελίτ και τα αδιέξοδα του παραγωγικού μοντέλου της χώρας.   

      Ο Διονύσης Ελευθεράτος ακτινογραφεί τις σημαντικότερες πολιτικές-κοινωνικές συγκρούσεις της Μεταπολίτευσης, κυρίως από την πρώτη και ζωηρότερη περίοδό της. Διαπιστώνει πώς επηρέασε ο ριζοσπαστισμός της τις ιδέες και την ψυχαγωγία. Εξετάζει τις κυκλοφορίες των εφημερίδων παράλληλα με τις πολιτικές εξελίξεις. Προσδιορίζει τη θέση που έδωσε το κλίμα της εποχής στο ποδόσφαιρο, το μπάσκετ, τη ροκ μουσική, το σινεμά. Τέλος, εστιάζει σε μερικά κλασικά κατηγορητήρια, σε βάρος της Μεταπολίτευσης, για την οικονομία και τα εργασιακά. Το βιβλίο τρυπώνει σε δικαστικές αίθουσες, πολιτικές συνεδριάσεις, “κονκλάβια”, διαδηλώσεις, απεργίες, πεδία αστυνομικών εφόδων σε γήπεδα, κινηματογράφους και χώρους συναυλιών. Οι “ήχοι” του είναι -και αυτοί- πολλαπλοί. Ακούγονται τα συνθήματα των συλλαλητηρίων, τα επινίκια γέλια των απεργών της ΛΑΡΚΟ, τα soundtrack του Ζ και της Κατάστασης πολιορκίας, τα “σόλο” του Ρόρι Γκάλαχερ στη Νέα Φιλαδέλφεια και του Τζο Στράμερ στο Καλλιμάρμαρο.

2. Ωραία ποιήματα για το Πολυτεχνείο:

https://www.alfavita.gr/koinonia/363082_giati-leei-tha-kaigame-tin-poli-me-ton-ilio-poy-krybame-ta-pio-oraia-poiimata-gia

3. Προσκλητήριο νεκρών, της συναδέλφισσας Άννας Ρόδη:

https://www.youtube.com/watch?v=VntyqVwibhQ

4. Πρόταση και υλικό για τη σχολική γιορτή του Πολυτεχνείου,

του συναδέλφου Νίκου Κοτρώτσιου.

    «ΜΝΗΜΕΣ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ»

51^η Επέτειος

12^ο Δημοτικό Σχολείο
Αιγάλεω

«Κι ήθελε ακόμη πολύ να ξημερώσει…
Όμως εγώ δεν παραδέχτηκα την ήττα!»

                                                                        Μανώλης Αναγνωστάκης

• 21^η Απριλίου 1967- αφήγηση
• Τα πρώτα βήματα
• «Λαός» (τραγούδι)
• «Άνθρωποι» (ποίημα)
• Το ξεκίνημα- αφήγηση
• «Διαδήλωση» (ποίημα)
• Η συνέχεια- αφήγηση
• «Μέγαρα» (τραγούδι)
• «Ανάμεσα στο πλήθος» (ποίημα)
• «Τα θέλουμε όλα» (ποίημα)
• Η καταστολή- αφήγηση
• «Στο Διομήδη Κομνηνό» (ποίημα)
• «Λεβέντης» (τραγούδι)
• Νύχτα 17^ης Νοεμβρίου 1973- αφήγηση
• «Μπήκαν στην πόλη οι οχτροί» (τραγούδι)
• ΠΡΟΣΚΛΗΤΗΡΙΟ ΝΕΚΡΩΝ
  (ένα γαρίφαλο κι ένα κερί στη μνήμη τους)
• «Τιμαλφή» (ποίημα)
• Το τέλος της Χούντας- Μεταπολίτευση (αφήγηση)
• «Αυγή» (τραγούδι)
• ΕΠΙΛΟΓΟΣ- ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΟΛΟΥ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ
• «Η εποχή μας» (ποίημα )
• ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΟΛΟΥ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ
• Ο ΑΓΩΝΑΣ ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ – ΤΕΛΟΣ

«Τούτη είναι η εποχή μας. Καλή ή κακή, ωραία ή άσχημη, πλούσια ή φτωχή, δεν την διαλέξαμε. Ας δεχτούμε παλικαρίσια την ανάγκη.
…Μα δεν ξέρουμε με βεβαιότητα αν θα νικήσουμε… Δεν ξέρουμε με βεβαιότητα αν θα νικηθούμε… Ό,τι κι αν είναι, εμείς πολεμούμε χωρίς βεβαιότητα, κι η αρετή μας αυτή, μη όντας σίγουροι για την αμοιβή, αποκτάει βαθύτατη ευγένεια:
Μην καταδέχεσαι να ρωτάς:  Θα νικήσουμε; Θα νικηθούμε; Π ο λ έ μ α !
Νίκος Καζαντζάκης

ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΜΕ ΤΗ ΣΕΙΡΑ

«Άνθρωποι»

Άνθρωποι, πάνω απ’ όλα
άνθρωποι
αδιάκοπα, χωρίς ανάσα,
χωρίς ντροπή
γυμνοί από αμφιβολίες
τίποτα κρυμμένο
ας ξεχυθούμε πάλι
μες στους δρόμους
να χτίσουμε ξανά τη ζωή
να χτίσουμε
πρώτοι εμείς τη ζωή.

Τίτος Πατρίκιος

«Διαδήλωση»

«Παιδιά με βιαστικές ορμές
τραγουδώντας πολεμικά εμβατήρια
αφήσαμε τα θρανία
για να κατέβουμε στη διαδήλωση
δρασκελίσαμε τους φράχτες των αμπελιών
με τη χαρά της αρπαγής
πάνω απ΄το φόβο του δραγάτη.
Η πράξη προλάβαινε
το στοχασμό
ο στοχασμός δε χωρούσε
στα τραγούδια.
Οι ξινές ρόγες
ωρίμασαν απότομα». Τίτος Πατρίκιος

«Ανάμεσα στο πλήθος»

«Ανάμεσα στο πλήθος
ξεχωρίζουμε οι φίλοι κι οι εχθροί
ξεχωρίζω τους συντρόφους μου κι εκείνοι εμένα.
Προχωρώ με τους φίλους μου
νιώθω τυλιγμένος ανθρώπινα κορμιά
νιώθω το κορμί μου να τυλίγει ανθρώπους
φωνές μπλέκονται στα μαλλιά μου
οι ανάσες ζεσταίνουν το βλέμμα μου». Τίτος Πατρίκιος

«Τα θέλουμε όλα»

«Θέλουμε πιο πολλά, τα θέλαμε όλα.
Δε γινόταν αλλιώς.
Ό,τι μας έφτανε χτες
για σήμερα ήταν λίγο.
Ό,τι μας γέμιζε χτες
ήθελε κι άλλο σήμερα
να μη χαθεί».    Τίτος Πατρίκιος

«Στον Διομήδη Κομνηνό»

«Μεταξύ των φονευθέντων είναι ο Διομήδης Κομνηνός, ετών 17, με βεβαρυμένον παρελθόν». {από επίσημη ανακοίνωση}

Βεβαίως,
είχε βεβαρυμένον παρελθόν ο Διομήδης.
Πέντε χρονών, στους ώμους του πατέρα του
φώναζε για λευτεριά στην Κύπρο,
δέκα χρονών, ξυπόλυτος,
με μια φέτα ψωμί στην τσέπη,
βάδιζε στην πορεία ειρήνης,
στα δώδεκα ζητούσε δημοκρατία.
Στα δέκα επτά μ’ ένα πλακάτ στο χέρι:
Ψωμί-Παιδεία- Ελευθερία.   Δημήτρης Ραβάνης-Ρέντης

«Τιμαλφή»

Κι ήθελε ακόμη πολύ φως
να ξημερώσει.
Όμως εγώ
Δεν παραδέχτηκα την ήττα.
Έβλεπα τώρα
Πόσα κρυμμένα τιμαλφή
έπρεπε να σώσω.
Πόσες φωλιές νερού να
συναντήσω μέσα στις φλόγες.

Μανόλης Αναγνωστάκης

ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΜΕ ΤΗ ΣΕΙΡΑ

«Λαός»

[Μ. Θεοδωράκης- Γιάννης Ρίτσος]

Μικρός λαός και πολεμά δίχως σπαθιά και βόλια
για όλου του κόσμου το ψωμί το φως και το τραγούδι

Κάτω απ’τη γλώσσα του κρατεί τους βόγγους και τα ζήτω
κι αν κάνει πως τα τραγουδεί ραγίζουν τα λιθάρια.

«Μέγαρα»

[Μάνου Λοΐζου- Φώντα Λάδη ]

Ένα καράβι πάει στα Μέγαρα κρυφά
μπουλντόζες κουβαλάει φαντάρους και σκυλιά

Φέρνει σίδερα χιλιάδες- για να φτιάξουν ταρσανάδες (2)

Οι άντρες στην Αθήνα μπροστά στους δικαστές
κι οι ξένοι σαν τους κλέφτες να κόβουν τις ελιές (2)

Γονικά και θυγατέρες- μαύρες σήκωσαν παντιέρες (2)

Ένα καράβι φεύγει πίσω στον Πειραιά,
αναφορά να δώσει στα μαύρα αφεντικά (2)
Μέγαρα και Ελευσίνα- ξεκινάν για την Αθήνα (2)

«Λεβέντης»

[Μ. Θεοδωράκης- Νότης Περγιάλης]

Σαν τον αετό φτερούγαγε στη στράτα
τον καμαρώνει η γειτονιά στα παραθύρια
με χαμηλά τα μαύρα του τα μάτια
λεβέντης εροβόλαγε. (2)

Στα μάτια του ένα- ένα σύννεφο
μες στην καρδιά- καρδιά του σύννεφο
κυλάει το αίμα, σκέπασε τον ήλιο
κι ο χάρος εροβόλαγε. (2)

Σφαλούν τα μάτια- μάτια κι οι καρδιές
σφαλούν τα πα- τα παραθύρια
μετά χιμάει ο Χάροντας καβάλα
κι εκείνος χαμογέλαγε. (2)

Ποιος κατεβαίνει σήμερα στον Άδη;
Ποιον κουβεντιάζει η γειτονιά κι ανανταριάζει;
Γιατί βουβά είναι τα βουνά κι οι κάμποι;
Λεβέντης εροβόλαγε. (2)

Σαν τον αητό φτερούγαγε. . .

«Μπήκαν στην πόλη οι οχτροί»
[Γιάννη Μαρκόπουλου-Γιώργου Σκούρτη]

Μπήκαν στην πόλη οι οχτροί, τις πόρτες σπάσαν οι οχτροί.
Και μεις γελούσαμε στις γειτονιές, την πρώτη μέρα…
-μπήκαν στην πόλη οι οχτροί, αδέρφια πήραν οι οχτροί
και μεις κοιτούσαμε τις κοπελιές, την άλλη μέρα.

Μπήκαν στην πόλη οι οχτροί, φωτιά μας ρίξαν οι οχτροί.
Και μεις φωνάζαμε στα σκοτεινά, την τρίτη μέρα. . .
-μπήκαν στην πόλη οι οχτροί, σπαθιά κρατούσαν οι οχτροί
και μεις τα πήραμε για φυλαχτά την άλλη μέρα.

Μπήκαν στην πόλη οι οχτροί, μοιράσαν δώρα οι οχτροί.
Και μεις γελούσαμε σαν τα παιδιά την πέμπτη μέρα. . .
-μπήκαν στην πόλη οι οχτροί, κρατούσαν δίκιο οι οχτροί
και μεις φωνάζαμε «Ζήτω και γεια»  (2)
σαν κάθε μέρα.

«Αυγή»

[Μίκη Θεοδωράκη- Γιάννη Ρίτσου]

Λιόχαρη, μεγαλόχαρη με (3), της άνοιξης αυγούλα. (2)

Λιόχαρη, μεγαλόχαρη με (2), και που ‘χει μάτια να σε ιδεί                   2
να σε καλωσορίσει;

Λιόχαρη, μεγαλόχαρη με (2), δυο κάρβουνα στο θυμιατό                    2
και δυο κουκιά λιβάνι.

Λιόχαρη, μεγαλόχαρη με (2), κι ένας σταυρός από καπνιά                2
στην πόρτα της πατρίδας .

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΟΜΙΛΗΤΗ

21^η ΑΠΡΙΛΙΟΥ 1967- ΤΟ ΧΟΥΝΤΙΚΟ ΠΡΑΞΙΚΟΠΗΜΑ

(Ακούγεται πριν ο στρατιωτικός νόμος)

Παρασκευή, 21 Απριλίου 1967, ώρα 1.15 μετά τα μεσάνυχτα. Τα τανκς του ταξίαρχου Στυλιανού Παττακού, που λίγο νωρίτερα έχουν ξεκινήσει από το Γουδί, εμφανίζονται στο σταυροδρόμι των Αμπελοκήπων. Όλοι όσοι τα βλέπουν καταλαβαίνουν ότι δεν βγήκαν για παρέλαση, αλλά για πραξικόπημα ή αλλιώς « εθνοσωτήρια επανάσταση» όπως του άρεσε να αποκαλεί το πραξικόπημα ο αρχηγός της Χούντας, συνταγματάρχης Γεώργιος Παπαδόπουλος. Ο τρίτος της περίφημης «τριανδρίας» ήταν ο συνταγματάρχης Νικόλαος Μακαρέζος. Το πρωί της 21^ης Απριλίου, τα ραδιόφωνα μεταδίδουν στρατιωτικά εμβατήρια και τον στρατιωτικό νόμο που απαγορεύει την κυκλοφορία των πολιτών και προειδοποιεί:  «Όποιος κυκλοφορεί στο δρόμο θα πυροβολείται άνευ προειδοποιήσεως…». Αρχίζει έτσι για τον ελληνικό λαό μια μακριά νύχτα που κράτησε 7 ολόκληρα χρόνια. Τη νύχτα της 21^ης  Απριλίου συλλαμβάνονται 10.000 πολίτες δημοκρατικών φρονημάτων, οδηγούνται στον ιππόδρομο και από εκεί στις φυλακές και στα ξερονήσια, εξορία. Οι ηγέτες των τριών μεγαλύτερων κομμάτων, ο Γεώργιος Παπανδρέου, ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος και ο Ηλίας Ηλιού. . . δεν εξαιρούνται.
Την ίδια νύχτα και ο πρώτος νεκρός. Παναγιώτης Ελής το όνομά του και πέφτει νεκρός από το περίστροφο ενός νταή αξιωματικού, στον ιππόδρομο.
Ο στρατός εκτρέπεται από την αποστολή του που είναι η υπεράσπιση των συνόρων της πατρίδας από εξωτερικούς εχθρούς, αναλαμβάνει τη διακυβέρνηση της χώρας και όλες οι πολιτικές ελευθερίες και τα δικαιώματα των πολιτών καταργούνται. Όλα αυτά κατ’ εντολή των υπερατλαντικών συμμάχων, καθώς η στρατιωτική Χούντα των συνταγματαρχών εξυπηρετούσε καλύτερα τα σχέδια τους για τη μαρτυρική Κύπρο που την ήθελαν στρατιωτική βάση του ΝΑΤΟ. Έτσι γεννιέται η «Ελλάς Ελλήνων Χριστιανών» ή πιο εύστοχα «Ελλάς Ελλήνων φυλακισμένων» όπως έλεγε ένα από τα συνθήματα των εξεγερμένων φοιτητών του Πολυτεχνείου.
Από τότε ένα ρήμα κυριαρχεί στη δημόσια ζωή: «απαγορεύεται». Απαγορεύεται να ψηφίζεις, απαγορεύεται η λειτουργία της Βουλής και των πολιτικών κομμάτων, απαγορεύεται ο συνδικαλισμός, απαγορεύεται η ελευθερία του Τύπου, εφημερίδες κλείνουν. Οι κοπέλες απαγορεύεται να φορούν μίνι φούστα: η φούστα έπρεπε να απέχει 30 εκατοστά από το έδαφος όπως έλεγε η σχετική χουντική διάταξη.
Απαγορεύεται να σκέφτεσαι ελεύθερα. . .
Στη διάρκεια της εφτάχρονης τυρρανίας υπήρχε και κατάλογος απαγορευμένων βιβλίων που περιλάμβανε 1046 βιβλία, ελληνικά και ξένα.
Απαγορευμένοι οι φιλόσοφοι Ζαν Πωλ Σαρτρ και Αλμπέρ Καμύ, ο Τόμας Μαν, ο Λόρκα, ο Γκόρκυ και εκατοντάδες άλλοι ξένοι λογοτέχνες και σοφοί. Απαγορευμένος και ο Κωστής Παλαμάς. Καθηγητής Πανεπιστημίου παραπέμφθηκε στο στρατοδικείο διότι ανέλυσε στους φοιτητές του τους «Ελεύθερους Πολιορκημένους» του εθνικού μας ποιητή, του Διονύσιου Σολωμού.
Απαγορευμένες όλες οι ταινίες της Μελίνας Μερκούρη και της Ειρήνης Παππά. Και όποιος ακούει τα τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη παραπέμπεται αυτομάτως στο στρατοδικείο. Και το τραγικότερο όλων: Απαγορευμένοι τα τρία πρώτα χρόνια της Χούντας είναι και οι αρχαίοι Έλληνες τραγικοί ποιητές ο Αισχύλος, ο Σοφοκλής και ο Ευριπίδης  Απαγορευμένες και οι κωμωδίες του Αριστοφάνη. Κανένα αυταρχικό καθεστώς δεν μπορεί να ανεχτεί τη σάτιρα. Απαγορευμένος και ο μεγαλύτερος των φιλοσόφων, ο Αριστοτέλης. Ο μεγάλος αρχαίος ελληνικός πολιτισμός θάβεται στον τόπο που γεννήθηκε… Και όσοι τολμούν να αψηφήσουν τις απαγορεύσεις, τους περιμένει η φυλακή, η εξορία και φρικτά βασανιστήρια στα μπουντρούμια της ΕΣΑ και στην ταράτσα του κτηρίου της κρατικής ασφάλειας στην οδό Μπουμπουλίνας στην Αθήνα.
Οι δικτάτορες εκτός από τύρρανοι ήταν και φωτοσβέστες και η πολύχρονη καταπίεση γέννησε προς το τέλος την αντίδραση και την εξέγερση που ήταν μαζική.

Η εξέγερση των φοιτητών του Πολυτεχνείου προκάλεσε τον θαυμασμό των δημοκρατικών πολιτών στο εξωτερικό και την κατάπληξη του παλιού πολιτικού κόσμου. Οι φοιτητές για να εξεγερθούν δεν πήραν εντολή από κανένα κόμμα, παρά μόνο από τη συνείδησή τους και τη φλόγα για ελευθερία.
Οι Έλληνες ένιωθαν αγωνία αλλά και περηφάνεια για τα παιδιά τους.
Στη γιορτή μας εξιστορούμε το χρονικό της εξέγερσης του Πολυτεχνείου από την κατάληψη της Νομικής, ως την καταστολή, την πτώση της Χούντας και τα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης.
Ο λόγος λοιπόν στα παιδιά, γιατί τα παιδιά είναι το μέλλον και στα παιδιά ακουμπάμε όλοι τις ελπίδες μας…

                                                                   ΧΡΟΝΙΚΟ

                                                       Τα πρώτα βήματα

1972-1973: Για να δείξει η Χούντα ότι προχωρά στη μασκαρεμένη «φιλελεθεροποίηση»  προχωρά σε στημένες εκλογές στους φοιτητικούς συλλόγους με στόχο να αναβαθμιστούν οι διορισμένοι «εκλεκτοί» της σε εκλεγμένους εκπροσώπους των φοιτητών.
Και για να κάμψει τις αντιδράσεις των φοιτητών χρησιμοποιεί βία και τρομοκρατία. Μέχρι και την υποχρεωτική στράτευση συνδικαλιστών φοιτητών με το διάταγμα 1347 και τη διακοπή της αναβολής τους λόγω σπουδών.
Οι φοιτητές αντιδρούν δυναμικά και προχωρούν σε κατάληψη της Νομικής δύο φορές στις 21 Φλεβάρη και στις 20 του Μάρτη του 1973. Τότε ακούγονται για πρώτη φορά συνθήματα για την ανατροπή της Χούντας. Τεράστια πρόκληση για το καθεστώς.
Πρωτοφανής για την εποχή ήταν και ο αριθμός των καταληψιών του κτιρίου, καθώς και των διαδηλωτών που τους υποστηρίζουν έξω από αυτό. 4.500 καταληψίες και 30.000 διαδηλωτές , εργάτες και υπάλληλοι. Παρά το ότι οι καταλήψεις καταστέλλονται άγρια, οι φοιτητές δεν τρομοκρατούνται.  Σε παμφοιτητική συγκέντρωση διαμαρτυρίας στις 18 Μαΐου του ’73 εγκρίνεται ψήφισμα που τελειώνει με την παρακάτω υπόσχεση: «… Με ένα χρόνο αγώνα μάθαμε να διεκδικούμε τα δίκαιά μας, να απομονώνουμε τους τρομοκράτες, να αποδυναμώνουμε τα καταπιεστικά διατάγματα που μας καταδυναστεύουν, να αποφασίζουμε συλλογικά και δημοκρατικά- εμπειρία που μας έλειπε 6 χρόνια τώρα- να ελπίζουμε ύστερα και απ’ τα πιο απάνθρωπα χτυπήματα… Εμείς δε θα υποστείλουμε τη σημαία μας. Με το νέο χρόνο  θα την ξεδιπλώσουμε για ν’ αρχίσουμε και πάλι τον αγώνα μας…»
Ο πάγος του φόβου θρυμματίζεται. Η αναμέτρηση με τη Χούντα έχει πια ξεκινήσει…

ΠΑΥΣΗ:  Τραγούδι: «Λαός»
Ποίημα «Άνθρωποι»

Το ξεκίνημα

Η  εξέγερση του Πολυτεχνείου ξεκίνησε από ένα μικρό, σχεδόν τυχαίο γεγονός. Ίσως αυτή να είναι η καλύτερη απόδειξη, του πόσο φυσιολογικά είχε «ωριμάσει» η έκρηξη του Νοέμβρη μέσα από την άνοδο του φοιτητικού κινήματος και κυρίως μέσα απ’ την αγανάκτηση του εργαζόμενου λαού ενάντια στη Χούντα.
Την Τετάρτη 14 Νοέμβρη υπήρχαν ταυτόχρονα γενικές συνελεύσεις των φοιτητών στη Νομική και στο Πολυτεχνείο. Το θέμα ήταν η αντιμετώπιση των μέτρων Σιφναίου_ του υπουργού Παιδείας της Χούντας- και οι φοιτητικές εκλογές. Γύρω στο μεσημέρι φτάνει στη Νομική η είδηση πως ισχυρές δυνάμεις της Αστυνομίας έχουν συγκεντρωθεί στο Πολυτεχνείο. Η συνέλευση στη Νομική διακόπτεται και πάνω από 500 φοιτητές κατευθύνονται  στο Πολυτεχνείο διαδηλώνοντας με αντιχουντικά συνθήματα.
Φτάνοντας στο Πολυτεχνείο συγκρούονται με την Αστυνομία, σπάνε τον κλοιό και τουλάχιστον οι μισοί μπαίνουν στον περίβολο. Οι υπόλοιποι μαζί με τον κόσμο που διαμαρτύρεται, αρχίζουν τον κλεφτοπόλεμο στα γύρω στενά.
Οι κλεισμένοι στο Πολυτεχνείο φοιτητές συγκεντρώνονται στα κάγκελα, φωνάζουν συνθήματα και απαντούν σε κάθε πλησίασμα της αστυνομίας με βροχή από πέτρες και νεράντζια. Οι περισσότερες συνελεύσεις του Πολυτεχνείου τελειώνουν γρήγορα, αποφασίζουν αποχή από τα μαθήματα και κατεβαίνουν στα κάγκελα.
Η κατάληψη του Πολυτεχνείου είναι πια γεγονός.

ΠΑΥΣΗ:    Ποίημα «Διαδήλωση»

                                                                   Η συνέχεια

Απ’αυτή τη μέρα (14 του Νοέμβρη) οι φοιτητές αρχίζουν να οργανώνουν τον αγώνα για την ανατροπή της Χούντας . Μια καθόλου εύκολη υπόθεση, καθώς ανάμεσα στους φοιτητές συγκρούονται δύο γνώμες:
Η μια που υποστηρίζει τη διεκδίκηση μόνο φοιτητικών αιτημάτων και τη συντεταγμένη υποχώρηση και η άλλη που υποστηρίζει ότι για να ικανοποιηθούν ακόμα και φοιτητικά αιτήματα ο στόχος πρέπει να είναι η ανατροπή της Χούντας, από τις κινητοποιήσεις των εργαζομένων τους οποίους  πρέπει να καλέσουν οι φοιτητές για να στηρίξουν τον αγώνα τους. Οι συνελεύσεις που γίνονται είναι αξιοθαύμαστα παραδείγματα αποφασιστικότητας και άμεσης δημοκρατίας. Εκατοντάδες κατάκοποι αγωνιστές, στριμωγμένοι στις μικρές αίθουσες συζητούν επί ώρες όλα τα κρίσιμα ζητήματα. Βάζουν τους όρους για τη συνέχεια, εκλέγουν αντιπροσώπους ανακλητούς και Συντονιστική Επιτροπή της οποίας, κάθε απόφαση πριν υλοποιηθεί πρέπει να πάρει την έγκριση των γενικών συνελεύσεων!
Τη Συντονιστική Επιτροπή αποτελούν 22 φοιτητές και 2 εργάτες. Ο ουρανός της Αθήνας δονείται πια από τις φωνές των συγκεντρωμένων στο Πολυτεχνείο που φωνάζουν με όλη τους τη δύναμη συνθήματα για ανατροπή της Χούντας και λαϊκή κυριαρχία.

ΠΑΥΣΗ: Ακούγονται συνθήματα από κασέτα

Μέσα στο Πολυτεχνείο, με την εκπληκτική προσφορά και διαθεσιμότητα του κόσμου, η κατάληψη οργανώνεται: φτιάχνονται τα εστιατόρια, ο εκτυπωτικός μηχανισμός, η «λαϊκή κλινική», η στοιχειώδης άμυνα υπεράσπισης του κτιρίου και των αγωνιστών της κατάληψης. Οργανώνεται ο ραδιοφωνικός σταθμός που αποδεικνύεται φοβερό όπλο του αγώνα. Αγωνιστικές φωνές φοιτητών εναλλάσσονται στο μικρόφωνο του πομπού. Η Αθήνα ριγάει.

ΠΑΥΣΗ: Ακούγεται κάλεσμα από κασέτα  

       Το κάλεσμα έπιασε τόπο. Πλήθος κόσμου προσέρχεται στο Πολυτεχνείο. Οι φοιτητές σταματούν τα τρόλεϊ και τα λεωφορεία και γράφουν αντιδικτατορικά συνθήματα που έτσι κινούνται σε όλη την Αθήνα. Και ολοένα μεγαλώνει το πλήθος των συγκεντρωμένων έξω από το Πολυτεχνείο. Εκτιμάται ότι την Παρασκευή 16 Νοέμβρη κατέβηκαν στο κέντρο της Αθήνας πάνω από 300.000 άνθρωποι.
Ανάμεσα τους πολλοί εργάτες, οικοδόμοι, μαθητές καθώς και αγρότες από τα Μέγαρα που διαμαρτύρονταν για την απαλλοτρίωση της γης τους. Η κατάληψη του Πολυτεχνείου παίρνει διαστάσεις πραγματικής λαϊκής εξέγερσης.

ΠΑΥΣΗ:Τραγούδι: «Μέγαρα»                                          Ποίημα: «Ανάμεσα στο πλήθος»

Αυτή η τεράστια κοσμοσυρροή έξω από το Πολυτεχνείο έχει την αιτία της στο ίδιο το περιεχόμενο των αιτημάτων των εξεγερμένων. Ακούμε τη διακήρυξη της Συντονιστικής Επιτροπής.
ΠΑΥΣΗ: (Διακήρυξη από το κασετόφωνο)
Ποίημα: «Τα θέλουμε όλα»

Η καταστολή

Το τεράστιο πλήθος γύρω από το Πολυτεχνείο ανησύχησε τη Χούντα. Έτσι έστειλε στο Πολυτεχνείο πρώτα (πριν από τα τανκς) την αστυνομία της. Αυτή κύκλωσε το χώρο της εξέγερσης. Πρώτη ενέργεια της ήταν οι ομαδικές επιθέσεις κατά των συγκεντρωμένων έξω από το Πολυτεχνείο ή προσερχόμενων σ’ αυτό. Οι φοιτητές και οι άλλοι επαναστατημένοι πολίτες στήνουν οδοφράγματα. Με λεωφορεία και άλλα αυτοκίνητα που ανέτρεψαν, με μαδέρια από οικοδομές, με τα κορμιά τους. Η αστυνομία ρίχνει στη μάχη τα δακρυγόνα της, και όταν δεν κατάφερε τίποτα και μ’ αυτά χρησιμοποίησε τα όπλα της. Ενδεικτικό της βιαιότητας της αστυνομίας ήταν το γεγονός ότι καταναλώθηκαν 24.000 φυσίγγια όπως ανέφερε αξιωματικός της αστυνομίας.
(Η επίσημη ανακοίνωση ανέφερε ότι καταναλώθηκαν 617 φυσίγγια)
Οι πρώτοι νεκροί. Ο πρώτος από αυτούς Διομήδης Κομνηνός, μαθητής μόλις 17 ετών.

ΠΑΥΣΗ: Ποίημα: «Στο Διομήδη Κομνηνό» Τραγούδι: «Λεβέντης»
Όταν και η αστυνομία δεν κατάφερε τίποτα, τότε η Χούντα χρησιμοποίησε τη μόνη συνταγή που ήξερε: Τα τανκς περικύκλωσαν από νωρίς το απόγευμα το χώρο γύρω από το Πολυτεχνείο.
Οι φοιτητές αντιλήφθηκαν τον επερχόμενο κίνδυνο. Καθώς ήταν άοπλοι, επιχειρούν τη συναδέλφωση λαού και στρατιωτικών.
«Ε ί μ α σ τ ε   ά ο π λ ο ι » φωνάζουν από το Ραδιόφωνο και τα μεγάφωνα τραγουδούν τον Εθνικό Ύμνο και απευθύνουν εκκλήσεις στους στρατιώτες.

ΠΑΥΣΗ:(Ακούγονται οι εκκλήσεις στους στρατιώτες)

                                                       Νύχτα της 17^ης Νοεμβρίου 1973

Τις εκκλήσεις προς του φαντάρους διαδέχθηκαν οι διαπραγματεύσεις με τους επιδρομείς, ώστε ν’ αποφευχθεί η αιματοχυσία. Όμως οι επικεφαλείς αξιωματικοί δε δέχονται καμία διαπραγμάτευση . Ήταν ολοφάνερο ότι η εισβολή ήταν προαποφασισμένη.
Έτσι στις 3 μετά τα μεσάνυχτα το τανκ ρίχνει την πύλη του Πολυτεχνείου και το μακελειό που ακολουθεί είναι απερίγραπτο. Η εξέγερση πνίγεται σε λουτρό αίματος. Και παρ’ όλα αυτά υπάρχουν και στιγμές ανθρωπιάς. Στρατιώτες φυγαδεύουν  τους φοιτητές και απλά τους σπρώχνουν προς τα έξω, ενώ στρατιώτες των ειδικών δυνάμεων- οι Λοκατζήδες- προστατεύουν τους φοιτητές από τη μανία των αστυνομικών και συγκρούονται μαζί τους. Όπως μαρτυρεί- μετανιωμένος πια- 30 χρόνια μετά ο οδηγός του τανκ που γκρέμισε την πύλη, ο Α. Σκευοφύλαξ: « Όπως περνούσαν οι φοιτητές θυμάμαι ότι έριχναν μέσα στο τανκ πακέτα τσιγάρα και ότι προμήθειες είχαν μαζί τους. Όταν γυρίσαμε στο Γουδί, το άρμα έμοιαζε με περίπτερο. Όσο σκέφτομαι ότι οι φοιτητές μας έδιναν σάντουιτς και τσιγάρα, μετά απ’ όσα τους κάναμε… Δεν μπορώ να το συγχωρέσω αυτό το πράγμα στον εαυτό μου. Σκέφτομαι τι πήγα κι έκανα!… »

ΠΑΥΣΗ: Τραγούδι: «Μπήκαν στην πόλη οι οχτροί»

       Όμως παρά το μακελειό μέσα στο πολυτεχνείο, οι συγκρούσεις γύρω απ’ αυτό συνεχίζονται, μέχρι αργά το απόγευμα του Σαββάτου. Οι οικοδόμοι, οι εργάτες των συνοικιών, οι μαθητές δίνουν τους τελευταίους νεκρούς του Νοέμβρη. Με το αίμα τους υπογράφουν την αρχή του τέλους της Χούντας.

ΠΑΥΣΗ:  ΠΡΟΣΚΛΗΤΗΡΙΟ ΝΕΚΡΩΝ  Ποίημα: «Τιμαλφή»

Επέσατε θύματα αδέρφια εσείς (μουσική)

Οι νεκροί του Πολυτεχνείου

1. Διομήδης Κομνηνός
2. Βασίλης Πέσλης
3. Παναγιώτης Ελής
4. Νικηφόρος Μανδηλαράς
5. Γιώργος Τσαρουχάς
6. Γιάννης Βασιλόπουλος
7. Πέτρος Σινόπουλος
8. Καϊλης Γιάννης
9. Κώστας Καζέπης
10. Βασίλης Φαμέλος
11. Αλέξανδρος Σπαρτίδης
12. Γιώργος Σαμούρης
13. Μάρκος Καραμάνης
14. Βασίλης Καράκας
15. Δημήτρης Θεοδωράς
16. Βασιλική Μπεκιάρη
17. Γιώργος Γεριτσίδης
18. Κώστας Κατής
19. Μαρία Καλαβρού
20. Νίκος Μαρκούλης
21. Στέλιος Καραγιώργης
22. Ανδρέας Κούμπος
23. Μιχάλης Μυρογιάννης
24. Κυριάκος Παντελεάκης
25. Σπύρος Κοντομάρης
26. Κατερίνα Αργυροπούλου
27. Δημήτρης Παπαϊωάννου
28. Στάθης Κολινιάτης
29. Δημήτρης Κυριακόπουλος
30. Τουριλ Εκλεκ
31. Γιάννης Φιλίνης
32. Καλλιόπη Δικάλφα
33. Λάμπρος Τζιάννος
34. Γιάννης Σταυρέλης
35. Στέλιος Δασκάλου
36. Γιώργος Σίμος
37. Παναγιώτης Πετρόπουλος
38. Έλενα Αντζελόνι
39. Γιάννης Σωτηρόπουλος
40. Γιώργος Χαραλαμπίδης

Το τέλος της Χούντας- Μεταπολίτευση

Παρά την επίδειξη ισχύος η Χούντα δε νίκησε. Λίγους μήνες μετά βυθισμένη στην απομόνωση και κάτω από το βάρος των ευθυνών για το πραξικόπημα στην Κύπρο, κατέρρευσε σαν σάπιο σύκο.

Η μετάβαση από τη δικτατορία στην αστική δημοκρατία έγινε με πολλές παραχωρήσεις από τις κυρίαρχες τάξεις . Σε λίγους μήνες οι εργαζόμενοι κατέκτησαν δικαιώματα και ελευθερίες που είχαν στερηθεί για δεκαετίες. Οι εργοδότες υποχρεώθηκαν να δώσουν αυξήσεις και να υποχωρήσουν στα ωράρια, στο ασφαλιστικό, στις συνθήκες  εργασίας.

Στη μεταπολίτευση- όπως ονομάστηκε αυτή η μεταβατική περίοδος- ο λαός άρχισε πάλι να ανασαίνει από το οξυγόνο των αγώνων του.

ΠΑΥΣΗ: Τραγούδι:  «Αυγή»

                                 Επίλογος – Πολυτεχνείο όλου του κόσμου

Σήμερα, 45 χρόνια μετά, το Πολυτεχνείο εξακολουθεί να εμπνέει τους σύγχρονους κοινωνικούς αγώνες γιατί τα αιτήματα που έθεσε για μόρφωση, ελευθερία, κοινωνική δικαιοσύνη παραμένουν και σήμερα επίκαιρα.
Το Πολυτεχνείο συνεχίζεται, ζει και ανασταίνεται στους αγώνες των μαθητών, των φοιτητών και των εκπαιδευτικών το 1991 που ανάγκασε την τότε κυβέρνηση να αποσύρει το αντιεκπαιδευτικό πολυνομοσχέδιο, κάτω και από το βάρος της κατακραυγής για τη δολοφονία του αγωνιστή καθηγητή Νίκου Τεμπονέρα.
Ζει και ανασταίνεται και στους σημερινούς αγώνες ενάντια στη συρρίκνωση και ιδιωτικοποίηση της δημόσιας εκπαίδευσης, αγώνες που ξεσπούν στην Ελλάδα, στη Γαλλία, τη Μεγάλη Βρετανία και φτάνουν ως και την Αμερική.
Ζει και ανασταίνεται στους μικρούς και μεγάλους αγώνες των εργαζόμενων, νικηφόρους ή όχι.
Έτσι κι αλλιώς χαμένος αγώνας είναι αυτός που δε δίνεται.
Ο δρόμος του Νοέμβρη είναι ο δρόμος που χαράζουν οι αγωνιζόμενοι σε κάθε γωνιά της Γης.
Είναι ο δρόμος που βαδίζει ο ηρωικός, αγωνιζόμενος λαός της μαρτυρικής Παλαιστίνης.
Είναι ο δρόμος της αντίστασης στη βαρβαρότητα που φέρνει η σημερινή παγκόσμια οικονομική κρίση.
Κι εμείς τι λέμε; Και κυρίως τι κάνουμε;
Συμμετέχουμε κι εμείς στους κοινωνικούς αγώνες. Συμμετέχουμε κι ελπίζουμε ότι με τους αγώνες μας θα ξημερώσει και για μας ένα καλύτερο αύριο.

Η εποχή μας

«Τούτη είναι η εποχή μας. Καλή ή κακή, ωραία ή άσχημη, πλούσια ή φτωχή, δεν την διαλέξαμε. Ας δεχτούμε παλικαρίσια την ανάγκη. …Μα δεν ξέρουμε με βεβαιότητα αν θα νικήσουμε… Δεν ξέρουμε με βεβαιότητα αν θα νικηθούμε…
‘Ο,τι κι αν είναι, εμείς πολεμούμε χωρίς βεβαιότητα, κι η αρετή μας αυτή, μη όντας σίγουροι για την αμοιβή, αποκτάει βαθύτατη ευγένεια: Μην καταδέχεσαι να ρωτάς: «Θα νικήσουμε;
θα νικηθούμε;» Π ο λ έ μ α !     Νίκος Καζαντζάκης

ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΟΛΟΥ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ

Και σήμερα, που όλο και πιο πολύ πυκνώνουν τα σκοτεινά νέφη του νεοφασισμού, του νέοναζισμού, του ρατσισμού αν χρειαστεί το ίδιο φρόνημα θα δείξουμε. Τον ίδιο αγώνα για λευτεριά, δημοκρατία και αξιοπρέπεια θα αγωνιστούμε.

– Είμαι ο Διομήδης, ο έφηβος των Αθηνών, που έβαψα με τις καρδιάς μου το αίμα την τρανή κραυγή της λευτεριάς τραγουδώντας και αποχαιρετώντας.

– Είμαι η Μάρτα από τη Χιλή. Ο πατέρας μου πέθανε στις φυλακές της χούντας. Γράφω συνθήματα στους τοίχους και αγωνίζομαι με πολλούς άλλους για ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ στην χώρα μου. Για δίκαιη ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ για τους πολλούς. Διαβάζω τα βιβλία του ποιητή μας Πάμπλο Νερούδα. «Μια μέρα», λέει, «ο λαός μου θα νικήσει, όλοι οι λαοί θα νικήσουν».

– Είμαι ο Σαμίρ από τη μαρτυρική Παλαιστίνη. Δεν έχω πατρίδα. Η Γάζα έχει μετατραπεί σε σωρό ερειπίων από τις επιθέσεις του ισραηλινού στρατού. 42.000 νεκροί και ο αριθμός αυξάνεται. 17.000 νεκρά παιδιά. Τώρα διαβάζω και μαθαίνω να πολεμώ. Ξέρω πως έτσι θα αποκτήσω πατρίδα με τη βοήθεια και των άλλων λαών. Ξέρω πως οι λαοί σε όλο τον κόσμο με υποστηρίζουν.

– Είμαι ο Ανδρέας από την Κύπρο. Πρόσφυγας στην ίδια μου την πατρίδα. Θέλω η Κύπρος να αποκτήσει την ελευθερία της και όλοι μαζί οι Κύπριοι να ζήσουμε αδελφωμένοι.

– Είμαι η Χαμσά από τη ματωμένη γη του Λιβάνου. Δεν έχω οικογένεια. Σκοτώθηκαν όλοι από τους βομβαρδισμούς του ισραηλινού στρατού. Εμείς αντιστεκόμαστε στο θηρίο, όπως μπορούμε. Αγαπώ την ειρήνη. Πιστεύω πως με τη βοήθεια όλων όσων την αγαπάνε και ο δικός μου λαός θα νικήσει.

Εδώ Πολυτεχνείο… Εδώ Πολυτεχνείο όλου του κόσμου. Σας μιλά ο ραδιοφωνικός σταθμός όλων των ελεύθερων αγωνιζόμενων ανθρώπων. Εμείς οι ελεύθεροι πολιορκημένοι όλης της γης, ανοίγουμε τα στήθη μας και φωνάζουμε σε εκείνους με τα «σβησμένα πρόσωπα», τη «φωτιά στα χέρια» και το «συρματόπλεγμα γύρω τους».

– Χτυπάτε. Όσο θα χτυπάτε, τόσο εμείς θα γινόμαστε περισσότεροι, αμέτρητοι ποταμοί της ειρήνης, με μυριάδες περιστέρια που θα σας ραμφίζουν μέχρι την τελική νίκη.

Εδώ Πολυτεχνείο… Εδώ Πολυτεχνείο όλου του κόσμου. Σας μιλά ο ραδιοφωνικός σταθμός όλων των ελεύθερων αγωνιζόμενων ανθρώπων (όλα τα παιδιά μαζί).

Ο αγώνας συνεχίζεται

ΤΕΛΟΣ

ΕΘΝΙΚΟΣ ΥΜΝΟΣ

……………………………………………………………………………………………………………………………………………

5. ΑΛΛΕΣ ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ και ΤΕΚΜΗΡΙΑ

(Πατάμε πάνω στον υπερσύνδεσμο και μετά το δεξιό κλικ ζητάμε άνοιγμα υπερσυνδέσμου)

α) Φωτογραφικό υλικό
172 φωτογραφίες σε μορφή αρχείων εικόνας,  με χρονική σειρά, από την επιβολή του χουντικού πραξικοπήματος το 1967 μέχρι την δίκη της χούντας το 1974.

β) Εικονογραφημένη ανασκόπηση της χουντικής επταετίας και των γεγονότων του Πολυτεχνείου.

γ) Μικρό εικονογραφημένο χρονικό των τριών ημερών (Τετάρτη 16/11 μεσημέρι – Σάββατο 17/11 ξημερώματα).

δ) Οι νεκροί του Πολυτεχνείου
Αναλυτική (όσο μπορεί, αφού απευθύνεται σε παιδιά δημοτικού) παρουσίαση και τεκμηρίωση των νεκρών του Πολυτεχνείου, με βάση το επίσημο πόρισμα του εισαγγελέα Δημήτρη Τσεβά (1974) και την μελέτη του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών (2004). Στην παρουσίαση αυτή θα βρείτε και τα δύο στην πρωτότυπη μορφή τους.
Τα δύο αυτά τεκμήρια γίνονται ιδιαίτερα χρήσιμα σήμερα, όπου μετά από μισό αιώνα σχεδόν από εκείνη την ημέρα, έχουν αρχίσει να πληθαίνουν οι φωνές εκείνες που προσπαθούν να διασπείρουν με fake news, αλλά και μισές αλήθειες (που είναι χειρότερες από τα ψέματα), την αμφιβολία στους νεότερους προς το ιστορικά καταγεγραμμένο, δεδομένο και αδιαμφισβήτητο γεγονός: την ύπαρξη νεκρών στο Πολυτεχνείο).

ε) 11 τεκμήρια για το Πολυτεχνείο
Όσο απομακρυνόμαστε χρονικά από την εξέγερση του Πολυτεχνείου, ακούγονται όλο και περισσότερες παραφωνίες που προσπαθούν να θολώσουν τα γεγονότα.
Ο δημοσιογράφος Δημήτρης Ψαρράς έχει επιμεληθεί 11 μικρής διάρκειας βίντεο με αποσπάσματα από την δίκη των δικτατόρων.

ΓΙΑ ΤΟ Δ.Σ

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ                                           Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΣΑΜΙΟΣ                           ΣΤΕΛΛΑ ΤΡΑΓΑ